Jazda po alkoholu – jak zmieniły się przepisy w 2022 roku?

Pomimo wielu akcji społecznych mających przeciwdziałać nietrzeźwym kierowcom, w dalszym ciągu jazda po alkoholu to jedne z najczęściej popełnianych przestępstw lub wykroczeń. Liczba popełnianych przestępstw wciąż pozostaje na bardzo wysokim poziomie. Ustawodawca wprowadza coraz to surowsze kary dla pijanych kierowców, a ostatnia nowelizacja przepisów miała miejsce w 2022 roku. W dzisiejszym artykule omówimy kary za jazdę po alkoholu obowiązujące w 2022 roku. Odpowiemy również na pytanie, ile wynosi dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi kierującego pojazdem. 

Ustawodawca od 2022 roku znacząco zmienił przepisy kodeksu wykroczeń dotyczące jazdy po alkoholu. Zmiany te dotyczą głównie zaostrzenia kar dla pijanych kierowców. 

Dotychczas, za prowadzenie pojazdu po użyciu alkoholu groziła kara grzywny od 50 złotych lub kara aresztu. Za prowadzenie innego pojazdu (np. roweru) w stanie po użyciu alkoholu groziła kara do 14 dni aresztu lub kara grzywny nie mniejszej niż 20 złotych. Dodatkowo sprawca otrzymywał 10 punktów karnych za jazdę po alkoholu. Wiele osób uważało, że kary te nie są w żadnym stopniu dolegliwe dla sprawcy. Mówiąc inaczej, tak niskie kary nie odstraszały skutecznie od “wsiadania za kółko” pod wpływem alkoholu, a wręcz skłaniały do bagatelizowania zakazu prowadzenia pojazdów w stanie po użyciu alkoholu. 

Ustawodawca doszedł do podobnych wniosków i uznał, że obecnie obowiązujące kary są zbyt niskie i ustawą z dnia 02 grudnia 2021 roku zaostrzył kary za jazdę po alkoholu. Zmiany weszły w życie z dniem 1 stycznia 2022 roku. Zmianami zostały dotknięte głównie przepisy dotyczące wykroczeń. Przepisy dotyczące przestępstwa jazdy po alkoholu w 2022 roku pozostały w tym samym brzmieniu. 

Modyfikacje poczynione w przepisach dotyczących jazdy po alkoholu sprawiły, że obecnie istnieją wątpliwości co do wymiaru kary. Dlatego też, kiedy sprawca zostaje zatrzymany przez policję i po kontroli wynika, że jechał po alkoholu, warto skonsultować swoją sytuację prawną ze specjalistą. Z uwagi na wysokość grożącej kary, należy wykorzystać wszelkie możliwości obrony, jak również zweryfikować, czy aby na pewno pomiar został właściwie wykonany. Od tego zależy jaka kara zostanie nam wymierzona oraz jak długi będzie okresu zakazu prowadzenia pojazdów.

Ile wynosi dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi kierującego pojazdem? 

Jazda samochodem pod wpływem alkoholu jest niedozwolona, niezależnie od stężenia alkoholu we krwi. Prawo karne wskazuje jednak, że zawartość alkoholu we krwi, która wynosi mniej niż 0,2 promila nie jest karana. Innymi słowy, zawartość alkoholu we krwi kierowcy nie może przekroczyć 0,2 promila. Jazda samochodem z takim stężeniem alkoholu we krwi nie stanowi ani wykroczenia, ani przestępstwa. Kierowca zostanie więc potraktowany, jakby prowadził pojazd trzeźwy i po dokonanej  kontroli drogowej nie poniesie żadnych konsekwencji. 

Surowsze kary dla pijanych kierowców w 2022 roku 

Jak już wskazywano powyżej, kary za jazdę po alkoholu w 2022 roku uległy znaczącej zmianie. Obecnie, osobie prowadzącej pojazd mechaniczny w stanie po użyciu alkoholu może zostać wymierzona kara grzywny od 2.500 złotych do nawet 30.000 złotych lub kara aresztu do 30 dni. W przypadku prowadzenia innego pojazdu (np. roweru) grzywna może wynosić od 1.000 złotych do 30.000 złotych, a kara aresztu do 30 dni. 

Obok kary, sąd orzeknie o zakazie prowadzenia pojazdów od 6 miesięcy do nawet 3 lat. Ponadto obecnie kierowca otrzymuje za wykroczenie 10 punktów karnych, a od 17 września 2022 roku będzie otrzymywał aż 15 punktów karnych. 

Artykuł 38 §2 kodeksu wykroczeń dodatkowo stanowi, że w przypadku ponownego ukarania sprawcy powyższego wykroczenia w ciągu 2 lat od pierwszego ukarania, to minimalna grzywna nie może być niższa niż dwukrotność dolnej granicy ustawowego zagrożenia. Innymi słowy, w przypadku ponownego skazania za jazdę po użyciu alkoholu w ciągu 2 lat od pierwszego skazania, sprawcy zostanie wymierzona kara w wysokości minimum 5.000 złotych, a maksymalnie 30.000 złotych.

Z kolei kiedy sprawca popełni przestępstwo prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości grozi mu kara grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do dwóch lat. W takiej sytuacji sąd obligatoryjnie orzeknie o zakazie prowadzenia pojazdów na okres od 3 do 15 lat. Dodatkowo sprawca przestępstwa jazdy w stanie nietrzeźwości musi liczyć się z obowiązkowym świadczeniem na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości minimum 5.000 złotych.

W dalszym ciągu ustawodawca dopuszcza możliwość nadzwyczajnego złagodzenia kary lub odstąpienia od wymierzenia kary lub środka karnego, jedynie w wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie, biorąc pod uwagę charakter i okoliczności czynu lub właściwości i warunki osobiste sprawcy.

Stan po użyciu alkoholu 

Jazda w stanie po użyciu alkoholu jest wykroczeniem. Ustawodawca wskazał, że jest to sytuacja, w której zawartość alkoholu we krwi sprawy mieści się w przedziale od 0,2 promila alkoholu do 0,5 promila alkoholu. Oznacza to, że  zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza mieści się w przedziale 0,1 mg i nie przekracza 0,25 mg. 

Stan nietrzeźwości 

Stan nietrzeźwości jest jednym ze znamion przestępstwa opisanego w art. 178a §1 kodeksu karnego. W tym przypadku, zawartość alkoholu we krwi kierowcy musi przekraczać 0,5 promila. Oznacza to, że zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg. 

Z uwagi na różnice w stężeniach, a przede wszystkich konsekwencje prawne czynów, warto skonsultować swoją sprawę indywidualnie z adwokatem. Wskaże on jakie działania należy podjąć, aby należycie ustalić, czy popełniliśmy przestępstwo, czy wykroczenie. Jest to o tyle istotne, że w każdym przypadku obowiązują nas inne kary, jak również inny okres zakazu prowadzenia pojazdów. Często, to właśnie okres na jaki zostaje odebrane prawo jazdy jest najbardziej dotkliwy dla sprawcy przestępstwa jazdy po alkoholu. 

Ponowna jazda pod wpływem alkoholu 

Niestety zdarza się też tak, że kierujący pomimo wcześniejszego skazania za jazdę po alkoholu ponownie wsiadają za kierownicę będąc pod wpływem. W przypadku ponownego skazania za przestępstwo jazdy po alkoholu, kary są o wiele bardziej dolegliwe. Co do zasady, w takiej sytuacji sprawcy grozi kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do pięciu lat. Dodatkowo musi się on liczyć z dożywotnią utratą prawa jazdy i świadczeniem na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości minimum 10.000 złotych. 

Wielokrotnie kierowcy wcześniej skazani za jazdę po alkoholu, wsiadają za kierownicę po spożyciu, jeszcze w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów. Wówczas mogą zostać pociągnięci dodatkowo do odpowiedzialności za popełnienie przestępstwa opisanego w art. 244 kodeksu karnego. Jest to niestosowanie się do orzeczonych przez sąd środków karnych. Przestępstwo to jest zagrożone karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do nawet 5 lat. 

Statystyki pijanych kierowców w Polsce 

Niestety, pomimo istotnego zaostrzenia kar dla pijanych kierowców, w dalszym ciągu wiele osób decyduje się na jazdę po alkoholu. Z roku na rok przybywa więcej osób złapanych na kierowaniu samochodów po alkoholu. Kary dla pijanych kierowców w 2022 roku są już naprawdę wysokie, a mimo to w każdym miesiącu policja zatrzymuje około 5.000 nietrzeźwych kierowców. Jeżeli sytuacja ta się nie zmieni, to z całą pewnością zmiany z 2022 roku nie będą ostatnie i ustawodawca będzie konsekwentnie zaostrzał kary dla pijanych kierowców, aż do całkowitego wyeliminowania jazdy po alkoholu. 

Zagadnienia związane z odpowiedzialnością karną za jazdę po alkoholu wskutek zmian z 2022 roku stały bardzo skomplikowane, niejednokrotnie budzą szereg wątpliwości zarówno sprawców, jak i organów ścigania oraz sądu. W celu ustalenia sytuacji prawnokarnej sprawcy jazdy po alkoholu, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią za pośrednictwem naszego formularza kontaktowego.