Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności

Często Klienci zwracają się do nas z pytaniami, czy wykonanie kary pozbawienia wolności musi nastąpić bezpośrednio po wydaniu wyroku, czy nawet w przypadku poważnej choroby od razu idzie się do więzienia? Podpowiadamy, jest możliwość “przesunięcia kary” w czasie, albowiem ustawodawca w kodeksie karnym wykonawczym przewidział rozwiązanie polegające na odroczeniu wykonania kary pozbawienia wolności. W dzisiejszym wpisie opiszemy w jaki sposób sformułować wniosek, co napisać w jego uzasadnieniu i jakie przesłanki należy spełnić, aby uzyskać odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności.

Jak odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności?

Aby ubiegać się o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności, należy sporządzić wniosek wszczynający postępowanie, gdzie skazany wykaże istnienie przesłanek do odbycia kary w późniejszym terminie.

Wniosek składa się do sądu, który wydał wyrok skazujący na karę pozbawienia wolności. 

Wniosek o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności powinien zawierać uzasadnienie, a także powinien być sporządzony w sposób konkretny i jasny. W opisie wniosku warto przedstawiać indywidualną sytuację skazanego i wskazać dlaczego kara pozbawienia wolności nie może być natychmiast wykonana. 

Nie ma możliwości wniesienia wniosku o odroczenie kary pozbawienia wolności na gotowym  wzorze. Warto więc zlecić sporządzenie takiego wniosku profesjonaliście, który zwróci uwagę na wszystkie okoliczności istotne dla skazanego, jak również zadba, aby wniosek został stworzony poprawnie pod względem formalnym.

Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności – przesłanki

Podstawową przesłanką do odroczenia kary pozbawienia wolności, jest prawomocne skazanie na karę bezwzględnego więzienia, a więc takie od którego nie przysługuje “odwołanie”. Zdarzają się przypadki złożenia wniosku o odroczenie, kiedy wyrok jest jeszcze nieprawomocny i trwa postępowanie karne przed sądem II instancji. Tak złożony wniosek jest przedwczesny i podlega odrzuceniu.
Przepisy kodeksu karnego wykonawczego przewidują dwie przesłanki odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności:

• obligatoryjne, czyli sytuacja, kiedy sąd jest zobowiązany do odroczenia wykonania kary,
• fakultatywne, czyli sytuacja, kiedy sąd może odroczyć wykonanie kary, ale nie jest do tego zobowiązany, przykładowo na skutek istnienia okoliczności dotyczących skazanego i jego rodziny.

Obligatoryjne odroczenia wykonania kary

Zgodnie z treścią art. 150 §1 i 2 k.k.w. obligatoryjnie sąd odracza wykonanie kary, kiedy choroba psychiczna lub inna ciężka choroba uniemożliwia skazanemu jej wykonanie. W tym przypadku, nie ma miejsca na uznaniowość sądu!
Ustawodawca wskazał, że jako ciężką chorobę uznaje się taki stan zdrowia skazanego, który w przypadku osadzenia w zakładzie karnym, mógłby spowodować zagrożenie życia lub poważne niebezpieczeństwo dla jego zdrowia. Chodzi więc o taką chorobę, która ze względu na swoją specyfikę lub jej stopień zaawansowania, nie może być leczona w warunkach więziennych. Musi to być konkretna i stwierdzona choroba, która rzeczywiście poważnie zagraża życiu i zdrowiu skazanego. W takim przypadku, do wniosku należy dołączyć dokumentację medyczną, potwierdzającą istnienie choroby i jej przebieg.

Fakultatywne odroczenie wykonania kary

Ogólną przesłanką fakultatywnego odroczenia wykonania kary wskazaną w art. 151 §1 k.k.w. jest obawa, że natychmiastowe wykonanie kary pociągnie dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki.
Co tak naprawdę należy rozumieć w sformułowaniu „zbyt ciężkie skutki”? I tu odpowiedź nie jest jednoznaczna. W przypadku każdego skazanego i każdej rodziny będzie to inna sytuacja. Czasem jest to przerwanie terapii leczniczej, czasem pozbawienie środków utrzymania dla małoletnich dzieci, a czasem brak możliwości udzielania pomocy osobie bliskiej dla skazanego, w jej leczeniu.
Przepis art. 151 §1 k.k.w. przewiduje także, że odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności może zostać orzeczone wobec skazanej kobiety ciężarnej oraz osoby skazanej, która samotnie sprawuje opiekę nad dzieckiem. Jest to sytuacja, kiedy wskutek osadzenia może zostać zagrożone dobro małoletniego dziecka. Ustawodawca zakłada, że w pierwszym okresie po narodzinach, dziecku potrzebna jej osobista opieka matki, wobec czego daje możliwość odroczenia wykonania kary z tego powodu.
Możliwe jest także odroczenie wykonania kary, kiedy zakłady karne i areszty śledcze są przepełnione, co oznacza nie ma w nich wolnych miejsc. Ta przesłanka odroczenia wykonania kary występuje bardzo rzadko i jest niezależna od sytuacji osobistej i rodzinnej skazanego.

Wniosek o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności uzasadnienie

Uzasadnienie wniosku o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności jest jednym z jego najważniejszych elementów, dlatego też warto tej części poświęcić odpowiednią ilość czasu.
Uzasadnienie każdego wniosku o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności powinno zawierać opis przeszkody stojącej na jej wykonaniu. Wnioskodawca musi konkretnie opisać swoją sytuację i uzasadnić, dlaczego nie może natychmiast trafić do więzienia. Powinno się opisać także, dlaczego wszystkie przesłanki z art. 150 i 151 k.k.w. pozostają spełnione.
Treść uzasadnienia zawsze warto skonsultować z adwokatem. Prawnik pomoże sfomułować wniosek w taki sposób, aby wszystkie okoliczności zostały ujęte, co z kolei daje gwarancję sprawniejszego rozpoznania sprawy przez sąd.

Jak wygląda procedura odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności?

Jak już wyżej wskazano, postępowanie o odroczenie wykonania kary wszczyna się poprzez złożenie odpowiedniego wniosku. Musi on zostać należycie uzasadniony, spełniać wymogi formalne oraz być opłacony.
Następnie wniosek ten jest analizowany przez sąd. W toku sprawy, sądy zwracają się do kuratorów o przeprowadzenie wywiadu środowiskowego odnośnie sytuacji skazanego. W dalszej kolejności wyznaczane jest posiedzenie sądu, na którym zostanie rozpoznany wniosek. W posiedzeniu bierze udział prokurator. Skazany i jego obrońca również mogą wziąć udział w posiedzeniu. Najczęściej na takim posiedzeniu sąd przesłuchuje skazanego i dodatkowo dopytuje go o okoliczności wskazane we wniosku.
Na posiedzenie w przedmiocie odroczenia wykonania kary warto udać się z adwokatem. Zadba on o to, aby posiedzenie przebiegło w sposób zgodny z przepisami oraz znając sytuację Klienta, zwróci uwagę sądu na okoliczności korzystne dla skazanego.
W przypadku nieuwzględnienia wniosku, skazany może w terminie 7 dni złożyć zażalenie, które jest rozpatrywane przez sąd wyższego rzędu. Zażalenie musi spełniać przesłanki formalne, niemniej jednak najważniejsze jest precyzyjne i zwięzłe sformułowanie zarzutów. Mówiąc inaczej, należy w nim wskazać wszystkie błędy, jakie sąd popełnił rozpatrując wniosek oraz sformułować wniosek o zmianę zaskarżonego postanowienia. Wniesienie zażalenia nie wymaga dodatkowej opłaty. Środek odwoławczy jest rozpatrywany na posiedzeniu, w którym może wziąć udział skazany i jego obrońca oraz prokurator.

Jakie obowiązki spoczywają na skazanym?

Zgodnie z przepisami kodeksu karnego wykonawczego sąd odraczając wykonanie kary może nałożyć na skazanego różnego rodzaju obowiązki. Może to być m.in. obowiązek:

• podjęcia pracy zarobkowej,
• zgłaszania się do jednostki Policji,
• poddanie się leczeniu lub rehabilitacji,
• poddanie się leczeniu terapeutycznemu,
• obowiązek uczestnictwa w programach korekcyjno-edukacyjnych.

Ilość i charakter nałożonych obowiązków, zależy przede wszystkim od tego, jak poważnego przestępstwa dopuścił się skazany.

Kto może uzyskać odroczenie wykonania kary?

Odroczenie wykonania kary uzyska każda osoba, która zdoła przekonać sąd do wystąpienia przesłanek do obligatoryjnego odroczenia wykonania kary lub do wystąpienia przesłanek do fakultatywnego odroczenia wykonania kary. Mówiąc inaczej, należy się skupić na pokazaniu, że bez tego odroczenia, życie skazanego może pozostawać w zagrożeniu lub pociągnie dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki.
Niewątpliwie wykazanie powyższych okoliczności często bywa ciężkie i wiąże się z koniecznością przedstawienia szeregu dokumentów lub zgłoszenia odpowiednich wniosków dowodowych. Jak się pewnie domyślacie, przekonanie sądu do wystąpienia przesłanki obawy, że natychmiastowe wykonanie kary pociągnie dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki, jest o wiele cięższe i wymaga dużego zaangażowania i solidnych podstaw. Stąd warto skorzystać z pomocy obrońcy już na etapie sporządzania wniosku o odroczenie wykonania kary. Im wcześniej interesy klienta będą należycie reprezentowane, tym większa szansa na udzielenie takiego zezwolenia.
Co ważne, odłożenie wykonania kary w czasie, może zostać zastosowane także w przypadku skazanego, który dopuścił się przestępstwa w warunkach recydywy.

Kiedy sąd może odroczyć wykonanie kary?

Sąd może odroczyć wykonanie kary, kiedy występują fakultatywne przesłanki odroczenia, wskazane w art. 151 §1 i 2 k.k.w. Przy fakultatywnych przesłankach należy przekonać sąd, że odroczenie to jest zasadne. Sąd w tym przypadku, nie jest w żaden sposób zobowiązany do udzielenia odroczenia.

Kiedy sąd musi odroczyć wykonanie kary?

Sąd musi odroczyć wykonanie kary, kiedy wystąpią obligatoryjne przesłanki do odroczenia. Jest to sytuacja, w której sąd jest zobowiązany do odroczenia kary i nie może odmówić wnioskowi skazanemu, jeżeli tylko przesłanki z art. 150 §1 k.k.w. zostały przez skazanego wykazane.

Ile trwa odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności?

W przypadku obligatoryjnego odroczenia wykonania kary, sąd odracza jej wykonanie do czasu ustania przyczyny. Nie jest z góry określone, ile te odroczenie będzie trwało. Odroczenie trwa tak długo, jak długo występują przeciwwskazania, do osadzenia w zakładzie karnym.
W przypadku fakultatywnego odroczenia trwa ono maksymalnie rok, chyba że dotyczy skazanej kobiety ciężarnej lub samotnie sprawującej opiekę nad dzieckiem. Wtedy odroczenie orzeka się na okres do 3 lat po urodzeniu dziecka. To od decyzji sądu oraz siły argumentów skazanego i jego obrońcy zależy, na jaki okres wykonanie kary zostanie odroczone. Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności może być udzielane skazanemu kilkukrotnie, przy czym okres łącznego odroczenia nie może przekroczyć okresów wskazanych powyżej.

Kiedy złożyć wniosek o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności?

Wniosek o odroczenie kary pozbawienia wolności, wraz z uzasadnieniem, należy złożyć po tym, kiedy zapadnie prawomocny wyrok orzekający karę pozbawienia wolności. Nie warto jednak zwlekać z tym wnioskiem. Powinien on zostać złożony przed osadzeniem w jednostce penitencjarnej, ponieważ samo w sobie złożenie wniosku, nie powoduje, że kara zostanie natychmiast wstrzymana.
Warto więc, wraz z wnioskiem o odroczenie wykonania kary, złożyć wniosek o wstrzymanie jej wykonania do czasu rozpoznania wniosku o odroczenie. Jeśli sąd przychyli się do naszej prośby, skazany będzie mógł pozostać na wolności do czasu prawomocnego rozpoznania wniosku o odroczenie.

W przypadku konieczności złożenia wniosku o odroczenie wykonania kary, zapraszamy do kontaktu z Kancelarią za pośrednictwem naszego formularza kontaktowego. Rozwiejemy wszelkie Państwa wątpliwości związane z tym zagadnieniem, jak również pomożemy sporządzić stosowny wniosek.