Jak sprawdzić, czy ktoś jest poszukiwany listem gończym?

Jak sprawdzić, czy wystawiono za daną osobą list gończy, czy jestem poszukiwany w Polsce, czy możliwe jest wystawienie listu gończego za długi? Na te i na wiele innych pytań odpowiemy w niniejszym wpisie. Wyjaśnimy także różnicę między listem gończym a europejskim nakazem aresztowania, potocznie zwanym międzynarodowym listem gończym.

Jak sprawdzić, czy ktoś jest poszukiwanym listem gończym?

Od kilkunastu lat Policja prowadzi rejestry osób poszukiwanych listami gończymi. Dotychczas Policja publikowała w mediach oraz w Internecie jedynie listę osób najbardziej poszukiwanych, za najgroźniejsze przestępstwa. Aktualnie uległo to zmieniło. 

Mianowicie, utworzono internetową wyszukiwarkę osób poszukiwanych listem gończym. Obecnie wyszukiwarka jest ogólnie dostępna pod adresem: https://poszukiwani.policja.pl/. Baza jest aktualizowana i uzupełniana o nowe listy gończe. Warto dodać, że sam fakt braku figurowania w powyższym rejestrze, nie należy traktować “jako pewnik”. Dzieje się tak dlatego, że rejestr nie jest aktualizowany codziennie. Mówiąc inaczej, nie ma żadnej pewności, czy w dacie sprawdzenia bazy nie ma listu gończego, który dotychczas nie został do niej wprowadzony. 

Najpewniejszym sposobem na ustalenie, czy jest się poszukiwanym listem gończym, jest wystąpienie o udzielenie takiej informacji do Krajowego Rejestru Karnego (dalej jako KRK). Wiąże się to z opłatą 50,00 złotych. Wniosek o uzyskanie takiej informacji może być złożony za pośrednictwem adwokata. Mając odpowiedź z KRK, zyskujemy pewność o poszukiwaniu listem gończym, a także dowiadujemy się szczegółów tj. w związku z jaką sprawą jesteśmy poszukiwani.

Kto może być poszukiwany listem gończym

Zgodnie z treścią art. 279 k.p.k. listem gończym może być poszukiwana osoba, wobec której zostało wydane postanowienie o zastosowaniu tymczasowego aresztowania, a mimo to ukrywa się i unika organów ścigania, nie stawia się w Areszcie Śledczym. Nawet jeżeli dotychczas osoba ta nie została przesłuchana, to Sąd i tak może wydać postanowienie o tymczasowym aresztowaniu, jeżeli dana osoba unika organów ścigania i nie stawia się na ich wezwania. Dopiero po wydaniu tego postanowienia, sąd lub prokurator może zarządzić poszukiwanie danej osoby poprzez list gończy. 

Poszukiwane mogą być także osoby, które nie stawiły się do zakładu karnego w wyznaczonym terminie, celem odbycia kary pozbawienia wolności. 

Wątpliwość co do podstawy wydania listu gończego jest głównym powodem, dlaczego warto zweryfikować przyczyny jego wydania z pomocą adwokata. Dzięki pomocy prawnej, rozwiane zostaną wszelkie wątpliwości, jak również adwokat pomoże rozwiązać sytuację spowodowaną wydaniem listu gończego i udzieli dalszych instrukcji w sprawie. Pomoże anulować list gończy. Może się bowiem okazać, że list ten utraci ważność po zapłacie grzywny, czy też złożeniu wniosku o wstrzymanie wykonania kary lub odroczenie jej wykonania.

Jak sprawdzić w Polsce, czy policja szuka listem gończym?

Jaka już wyżej wskazano, aktualnie funkcjonuje internetowa baza osób poszukiwanych listami gończymi. Jeżeli jednak dana osoba chce mieć pewność co do jej poszukiwania listem gończym, warto uzyskać taką informację z Krajowego Rejestru Karnego. Tylko informacja z KRK daje pewność, co do istnienia listu gończego, podmiotu wydającego list gończy oraz podstaw do jego wydania.

List gończy za długi

Co do zasady, list gończy za długi nie jest wydawany. Może on jednak zostać wystawiony, jeżeli sąd orzekł wobec danej osoby karę grzywny, a nie została ona zapłacona i następnie zamieniono tę karę grzywny na zastępczą karę pozbawienia wolności. 

Niemniej jednak za zadłużenia z tytułu pożyczek, nieopłaconych faktur itp. nie wydaje się listu gończego za dłużnikiem, chyba że wiążą się one z popełnieniem czynu zabronionego – oszustwa, czy fałszerstwa. W takiej sytuacji, możliwe jest wszczęcie postępowania karnego, wydanie postanowienia o tymczasowym aresztowaniu i zarządzenie poszukiwania listem gończym za długi.

Czy list gończy obowiązuje za granicą?

Często list gończy mylony jest z europejskim nakazem aresztowania (ENA), potocznie zwanym, międzynarodowym listem gończym.  Europejski nakaz aresztowania wydany jest w sytuacji, kiedy osoba ścigana za przestępstwo rozpoznawane przez polski sąd, ukrywa się na terenie unii europejskiej. Niedopuszczalne jest jednak jego wydanie, kiedy dane przestępstwo zagrożone jest karą nieprzekraczającą jednego roku pozbawienia wolności lub kiedy sprawa dotyczy wykonania kary pozbawienia wolności nieprzekraczającej 4 miesięcy. 

Jak sama nazwa wskazuje “międzynarodowy list gończy” obowiązuje poza granicami Polski. Natomiast “list gończy” ma zastosowanie wyłącznie w kraju jego wydania. Może też zdarzyć się tak, że kilka państwa wyda listy gończe za tą samą osobą, ścigając ją o te same przestępstwa. Nie zmienia to jednak faktu, że list gończy wydany w Polsce obowiązuje tylko na jej terenie, nie będzie obowiązywał np. w Czechach, czy Niemczech.

Międzynarodowy list gończy za alimenty

Międzynarodowy list gończy za alimenty może zostać wydany wtedy, kiedy poprzez niepłacenie alimentów dochodzi do narażenia osoby uprawnionej do ich uzyskiwania, na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Taka osoba popełnia czyn z art. 209 §1a k.k. Innymi słowy, wskutek niepłacenia alimentów uprawniony jest narażony na brak możliwości zakupu podstaw do życia jak: żywność, leki, czy też uregulowania opłat za mieszkanie.

Samo niepłacenie alimentów przez 3 miesiące jest przestępstwem z art. 209 §1 k.k. i nie dotyczy “podstawowych potrzeb”. Przestępstwo bowiem, ma zbyt niskie zagrożenie karą, które wynosi maksymalnie jeden rok pozbawienia wolności, aby został wydany europejski nakaz aresztowania. Nie zmienia to faktu, że polski sąd może zwrócić się do sądu znajdującego się w miejscu pobytu osoby niepłacącej alimentów o wydanie listu gończego. Wtedy sąd ten może wydać list gończy za taką osobą, co będzie skutkowało, że sprawca przestępstwa będzie poszukiwany. 

W jaki sposób można anulować list gończy?

Wedle zapisów kodeksu postępowania karnego, list gończy zostanie anulowany po tym, kiedy dana osoba stawi się przed prokuratorem i zostanie przez niego przesłuchana. Po przesłuchaniu prokurator może uchylić tymczasowe aresztowanie lub zmienić je na inny środek zapobiegawczy. Jeżeli prokurator nie widzi podstaw do jego zmiany lub uchylenia, o dalszym stosowaniu tymczasowego aresztowania będzie orzekał niezwłocznie sąd. W posiedzeniu tym warto, aby brał udział obrońca podejrzanego. Na postanowienie w przedmiocie dalszego stosowania tymczasowego aresztowania, służy zażalenie w terminie 7 dni od dnia wydania postanowienia.

Nie jest to jedyny sposób na anulowanie listu gończego, zwłaszcza, kiedy osoba jest poszukiwana do wykonania kary. W takich sprawach nieraz wystarczy m.in. zapłacić zaległą grzywnę lub złożyć wniosek o wyrażenie zgody na wykonanie kary w systemie dozoru elektronicznego. 

Wymienione sposoby anulowania listu gończego wiążą się z potrzebą analizy sprawy. Warto ją zlecić adwokatowi. Pomoże on ustalić, jaki sposób zakończenia poszukiwań będzie najlepszy dla danej osoby i w tym celu przygotuje odpowiednie wnioski. Dzięki pomocy adwokata, będziemy mieli pewność, że nie jesteśmy już poszukiwani i możemy swobodnie poruszać się na terenie Polski.

Przedawnienie wykonania kary, a list gończy

Może być też tak, że doszło do przedawnienia wykonania kary, a list gończy dalej widnieje w systemach Policji. Należy taką sytuację niezwłocznie wyjaśnić, bowiem w świetle prawa, wraz z przedawnieniem wykonania kary, postępowanie wykonawcze powinno zostać umorzone. Z dniem umorzenia postępowania, ustaje także potrzeba poszukiwania danej osoby do odbycia kary. Tym samym, od wtedy list gończy powinien zostać usunięty z systemów policyjnych. 

Jeżeli zachodzi potrzeba ustalenia, czy został wydany list gończy, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią za pośrednictwem naszego formularza kontaktowego. Pomożemy krok po kroku rozwiązać sytuację i anulować list gończy.